Smaakontwikkeling bij kinderen…

Dat is andere koek

Laten we beginnen met drie dingen die je waarschijnlijk voor het eerst hoort: 

1. Baby’s zijn al voor hun geboorte begonnen met hun smaakontwikkeling: in de tiende week van de zwangerschap. 
2. Van nature lusten kinderen het liefst zoete en vette smaken. 
3. Kinderen moeten tot wel tien tot vijftien keer een smaak proeven voor ze die lekker gaan vinden. 

Eetopties vliegen ons om de oren, supermarkten liggen vol keuzes. Dat maakt kiezen voor écht gezond voedsel moeilijk. Kiezen voor jezelf gaat nog wel, maar voor de kinderen? Dat is toch andere koek. Bij Madaga werken we aan het opvoeden van een gezonde generatie. We zien een gouden kans voor kinderopvangcentra om daarin een sleutelrol te vervullen. Maar kennis ontbreekt vaak. Mandy Aartman-Plasmeijer, onze kinderdiëtist en expert in smaakontwikkeling, deelt daarom haar kennis in dit artikel.  

• Mandy werkt sinds vier jaar bij Madaga. Door haar achtergrond (voeding en diëtiek) en haar ervaring als moeder van twee zoontjes (2 en 5) weet ze alles van smaakontwikkeling bij kinderen. Voorheen kwam ze als accountmanager bij diverse opvanglocaties waaraan Madaga gezonde maaltijden levert. Nu deelt ze haar kennis als kinderdiëtist en expert in smaakontwikkeling onder andere via Madaga’s nieuwe kennisprogramma, waarmee je jouw pedagogische team álles leert over kindervoeding. 

Zo ontwikkelt het smakenpalet zich

Mandy: “Het begint in de baarmoeder. Bij tien weken zwangerschap krijgt het kind al smaakvoorkeuren. Alles wat moeder eet, krijgt de baby via de navelstreng ook binnen. Daarom is het goed om als toekomstige moeder al veel verschillende en gezonde gerechten te eten.” Na de geboorte geeft de moeder wat ze eet door via de borstvoeding. “Ook zo went het kind aan veel smaken. Bij flesvoeding is de smaak dus al eenzijdiger.”  

Na vier maanden start je doorgaans met groentehapjes geven. “Kinderen hebben veel meer smaakpapillen dan volwassenen. Alles wat kinderen proeven, heeft dus veel smaak. Daarom zijn toevoegingen als zout, suiker en e-nummers niet nodig. Daarnaast hebben ze van nature graag vette en zoete smaken. Laat die fruithap dus maar zitten; focus liever op groenten leren eten. Aan die bittere smaken moeten ze wennen. Die moeten ze tot wel tien tot vijftien keer proeven voor ze die lekker gaan vinden.” 

• “En dan heb je nog neofobie.” Eh, wat? Onze expert legt het uit: “Rond 2-jarige leeftijd krijgen veel kinderen neofobie: de angst om nieuwe dingen uit te proberen. Die wortel die ze eerst oppeuzelden? Die hoeven ze niet meer. Gelukkig is deze fase maar tijdelijk: die hoort bij de ontwikkeling. Het gaat vanzelf voorbij. Wees geduldig en bied alternatieven aan. Daarom is het extra fijn als je al op tijd veel smaken hebt aangeboden.” 

Eten wat de pot schaft

Na de borst- of flesvoeding start je dus met gepureerde groente- en fruithapjes. Mandy: “Kinderen hebben nog geen tanden en kunnen dus niet kauwen. Maar door met hapjes te starten, leer je ze van een lepel eten. Dat stimuleert de mondmotoriek: ze leren om met de tong voedsel achter in de keel te krijgen. Ook de kaakspieren worden sterker. Als ze zes tot acht maanden zijn, kun je ze daarom wat grovere voeding geven. Richting het jaar kunnen ze dan met de pot mee-eten, kleinere porties natuurlijk.” 

Gezond eten mét plezier

Ook eetgewoontes zijn belangrijk als je het hebt over smaakontwikkeling bij kinderen. Mandy: “De gezelligheid maakt het eetmoment. Denk aan liedjes zingen, verhaaltjes voorlezen of een spelletje doen. Je wilt kinderen van jongs af aan meegeven dat gezond eten vooral ook erg leuk is. Dan vallen ze ook later nog terug op de gezonde eetgewoontes die ze vroeger hebben opgepikt.” Het is dus goed om rondom de maaltijden simpele activiteiten te doen. 

• Het belang van gezond opgroeien. Het liefst praten wij over de positieve kant, want de feiten liegen niet: gezond eten voorkomt veel chronische ziektes. Het aantal mensen met overgewicht, obesitas, hart- en vaatziektes en diabetes type 2 stijgt. Dat blijft stijgen als we niet anders gaan eten. Leer kinderen daarom al vroeg om gezond te eten.